ह्य़ा रांडमुंड वस्त्या

ह्य़ा रांडमुंड वस्त्या आणि हे सरावैरा बांध

वेशीपासून देशोदेशी पसरलेले हे जातीवंत सांड

शिवारामधल्या शिवीला आणि जात्यामधल्या ओवीला

गोठय़ामधल्या गाईला आणि थानं सुकलेल्या आईला

परकर पोलक्यामधल्या तायडीला नि पाळी चुकलेल्या बायडीला

खांदा नसलेल्या कावडीला नि गळा सुकलेल्या बावडीला

घे स्वप्नांचं पीक नि जागा मिळंल तिथं वीक

विकलं गेलं तरीबी ठीक, नाहीतर जा की मरणं शीक.

ह्य़ा रांडमुंड वस्त्या आणि हे सरावैरा बांध

वेशीपासून देशोदेशी पसरलेले हे जातीवंत सांड

उंबरा तुटलेली दारं, ही चौकटी फुटलेली घरं

वांझ झालाय पापणीचा पूर, विझून गेलाय चुलीमधला धूर

कोरडय़ाठाक आभाळाचं हे मातीमोल गाऱ्हाणं

कपाळपांढऱ्या गर्भामधलं हे हंबरणारं गाणं

जन्मनागव्या पाठीवरचा हा चरचरणारा वळ

दुखपांगळ्या पायांमधलं हे थरथरणारं बळ

ह्य़ा रांडमुंड वस्त्या आणि हे सरावैरा बांध

वेशीपासून देशोदेशी पसरलेले हे जातीवंत सांड

सेनेगल, सोमालिया, व्हेनेझुएला, मेक्सिको, हाइती

चंदीगड, सिमला, तिरुअनंतपुरम, नाशिक, नगरची भावकी

तांबवे खुर्द, म्हसवे बुद्रुक, मौजे कासारवाडा ठावकी

मका लांब पळत गेला, गायब झाली तूर

रान होतं उंबरवासाचं, त्याचा हरपून गेलाय सूर

कांदा-िलबू, मिरची-कोिथबीर, खुडता येत नाही आलं,

मातीमधलं पिवळं सोनं, काळंठिक्कार झालं.

ह्य़ा रांडमुंड वस्त्या आणि हे सरावैरा बांध

वेशीपासून देशोदेशी पसरलेले हे जातीवंत सांड - संजय कृष्णाजी पाटील

हे भलते अवघड असते

गाडी सुटली, रूमाल हलले,
क्षणांत डोळे टचकन ओले
गाडी सुटली, पडले चेहरे,
क्षण साधाया हसरे झाले

गाडी सुटली हातामधुनी हात कापरा तरी सुटेना
अंतरातली ओली माया तुटू दे म्हंटले तरी तुटेना
का रे इतका लळा लावुनी नंतर मग ही गाडी सुटते
डोळ्यांदेखत सरकत जाते आठवणींचा ठिपका होते

गाडी गेली, फलाटावरी नि:श्वासांचा कचरा झाला
गाडी गेली, डोळ्यांमधल्या निर्धाराचा पारा फुटला

हे भलते अवघड असते
कुणी प्रचंड आवडणारे, ते दूर दूर जाताना
डोळ्यांच्या देखत आणि नाहीसे लांब होताना
डोळ्यांतील अडवून पाणी, हुंदका रोखुनी कंठी
तुम्ही केविलवाणे हसता अन्‌ तुम्हास नियती हसते
हे भलते अवघड असते

तरी असतो पकडायाचा हातात रूमाल गुलाबी
वार्‍यावर फडकवताना पायाची चालती गाडी
ती खिडकितून बघणारी अन्‌ स्वत:मधे रमलेली
गजरा माळावा इतुके ती सहज अलविदा म्हणते
हे भलते अवघड असते

तुम्ही म्हणता मनास आता, हा तोडायाचा सेतू
इतक्यात म्हणे ती "माझ्या कधी गावा येशील का तू?"
ती सहजच म्हणुनी जाते मग सहजच हळवी होते
गजर्‍यातील दोन कळ्या अन् हलकेच ओंजळीत देते‌
हे भलते अवघड असते

कळते की गेली वेळ न आता सुटणे गाठ
आपुल्याच मनातील स्वप्‍ने घेऊन मिटावी मूठ
ही मूठ उघडण्यापूर्वी चल निघुया पाऊल म्हणते
पण पाऊल निघण्यापूर्वी गाडीच अचानक निघते
हे भलते अवघड असते

परतीच्या वाटेवरती गुदमरून जड पायांनी
ओठांवर शीळ दिवाणी बेफिकीर पण थरथरती
पण क्षणक्षण वाढत असते अंतर हे तुमच्या मधले
मित्रांशी हसतानाही हे दु:ख चरचरत असते
हे भलते अवघड असते

कितीक हळवे कितीक सुंदर

कितीक हळवे, कितीक सुंदर, किती शहाणे अपुले अंतर
त्याच जागी त्या येऊन जाशी माझ्यासाठी माझ्या नंतर

अवचित कधी सामोरे यावे
अन्‌ श्वासांनी थांबून जावे
परस्‍परांना त्रास तरीही परस्‍परांविण ना गत्‍यंतर

मला पाहुनी दडते, लपते
आणिक तरीही इतुके जपते
वाटेवरच्या फुलास माझ्या लावून जाते हळूच अत्तर

भेट जरी ना या जन्‍मातून
ओळख झाली इतकी आतून
प्रश्‍न मला जो पडला नाही, त्याचेही तुज सुचते उत्तर

मला सापडे तुझे तुझेपण
तुझ्याबरोबर माझे मीपण
तुला तोलुनी धरतो मी अन्‌ तूही मजला सावर सावर

मेघ कधी हे भरून येता
अबोल आतून घुसमट होता
झरते तिकडे पाणी टपटप आणि इकडे शाई झरझर

अताशा असे हे मला काय

अताशा असे हे मला काय होते?
कुण्या काळचे पाणी डोळ्यांत येते
बरा बोलता बोलता स्तब्ध होतो
कशी शांतता शून्य शब्दांत येते

कधी दाटू येता पसारा घनांचा
कसा सावळा रंग होतो मनाचा
असे हालते आत हळुवार काही
जसा स्पर्श पाण्यावरी चांदण्याचा

असा ऐकू येतो क्षणांचा इशारा
क्षणी व्यर्थ होतो दिशांचा पसारा
नभातून ज्या रोज जातो बुडोनी
नभाशीच त्या मागू जातो किनारा

न अंदाज कुठले, न अवधान काही
कुठे जायचे, यायचे, भान नाही
जसा गंध निघतो हवेच्या प्रवासा
न कुठले नकाशे, न अनुमान काही

कशी ही अवस्था कुणाला कळावे?
कुणाला पुसावे? कुणी उत्तरावे?
किती खोल जातो तरी तोल जातो
असा तोल जाता कुणी सावरावे?
                    - संदीप खरे 

अजून तरी रूळ सोडून

अजून तरी रूळ सोडून सुटला नाही डब्बा
आणि अजून तरी नाही अमच्या चारित्र्यावर धब्बा

आमच्या देखिल मनी आले चांदण्याचे पूर
आम्हांलाही दिसल्या शम्मा अन् शम्मेचे नूर
अजून तरी परवाना हा शम्मेपासून दूर
मैत्रिणीच्या लग्‍ना गेलो घालून काळा झब्बा

कुणी नजरेचा ताणून नेम केलेले जखमी
कुणी ओठांची नाजुक अस्त्रे वापरली हुकुमी
अन्‌ शब्दांचे जाम भरोनी पाजियले कोणी
मैखान्यातही स्मरले आम्हां मंदिर-मस्जिद-काबा

कधी गोडीने गाऊन गेलो जोडीने गाणी
रमलो ही जरी विसरून सारे आम्ही खुळ्यावाणी
सर्वस्वाची घेऊन दाने आले जरी कोणी
अजून तरी सुटला नाही हातावरला ताबा

कोण जाणे कोण मजला रोखून हे धरते
वाटा देती हाका तरी पाऊल अडखळते
कुठल्या शपथेसाठी माझी ओंजळ थरथरते
मोहाहुनही मोहक माझी हुरहुरण्याची शोभा
                                 - संदीप खरे 

मन तळ्यात मळ्यात

मन नाजुकशी मोतीमाळ
तुझ्या नाजुकश्या गळ्यात
मन तळ्यात मळ्यात, जाईच्या कळ्यात


उरी चाहुलींचे मृगजळ
वाजे पाचोळा उगी कश्यात
मन तळ्यात मळ्यात, जाईच्या कळ्यात

इथे वाऱ्याला सांगतो गाणी, माझे राणी
इथे वाऱ्याला सांगतो गाणी
आणि झुळूक तुझ्या मनात
मन तळ्यात मळ्यात, जाईच्या कळ्यात

भिडू लागे अङ्गलगि, होहो  हो  हो
भिडू लागे अङ्गलगि
तुझ्या नकळत कोर नभात
मन तळ्यात मळ्यात, जाईच्या कळ्यात

माझ्या नयनी नक्षत्र तारा
आणि चांद तुझ्या डोळ्यात
मन तळ्यात मळ्यात, जाईच्या कळ्यात

ती परत गेली

ती परत गेली जाताना
त्याच्याशी  काहीच नाही बोलली

बोलायचं होत ते त्याचा मनातच राहिल
तिला पाहून तो बोलायचं होत ते विसरल

तिच्याशी  बोलायची त्याची झाली नाही ताकत
पण तिने तरी दाखवायची होत थोडी हिम्मत

प्रत्येक वेळी त्यानेच का कधी तरी तिने हि बोलव
बोलायचं राहूदे किमान नजरेने तरी टोलाव

ती आणि तो मठ हे कसे
एकमेकाशी  बोलायला शिकवणार कोण कसे

कवी - सत्यजीत पवार